Türk denizaltıcılık tarihi Eylül 1886’da Abdülhamid ve Abdülmecid denizaltılarının donanmaya katılmasıyla başlamıştır.Ancak 3 Aralık 1719’da “Turtle” denizaltısından 57 yıl önce Haliç’te bir denizaltı gemisi denenmiş ve başarılı olmuştur.Lale devri içinde ,padişah III. Ahmet’in oğullarının sünnet düğnünde ilginç eğlence ve gösteriler düzenlemişti.Sünnetin 14. gününde Aynalıkavak kasrı önlerinde Timsah şeklinde bir deniz aracı getirilmişti.Tersane mimarbaşı İbrahim efendinin yapıtı olan ve “Timsah” adı verilen araç ,denizde yüzüyor,ağzını açıp kapıyordu.Daha sonra dalış yapan ve1 saate yakın su altında kalan denizaltı satha çıktığında, ağzından birkaç köçek fırlayıp raksetmişlerdir.Nordenfelt denizaltıları olan Abdülhamid ve Abdülmecid'in uzun süreli seyir yapma yeteneklerinin olmaması yüzünden başarısız olmalarının ardından, denizaltıcılığın gelişmesi üzerine Osmanlı Hükümeti yeni denizaltılar almak üzere teşebbüse geçti ve Amerikalı R.D.Bucknam ile Rauf Bey (Orbay) 1904 yılı ekim ayında İngiltere ve Amerika'ya tetkik gezisine gönderildiler. İngilizler denizaltı inşaatıyla ilgili çalışmaları çok gizli yürütüyorlardı. Heyet fazla bilgi edinemedi ve Amerika'ya geçti. Rhode Island eyaletinin New Port deniz üssünde Genelkurmay      1926-1977       Başkanı Amiral Dewey ve Cumhurbaşkanı Theodore Roosevelt'in izniyle Holland ve Lake tipi denizaltılar tetkik edildi, dalışlara iştirak edildi. Fakat devlet ağır masraflar altında bocaladığından siparişte bulunulmamıştır.
 3 Ocak 1910'da dört subay Avusturya, Almanya, Fransa ve İtalya'da denizaltıcılık kurslarına gönderildiler ve bunlar yurda döndüklerinde Bahriye Nazırı Hurşid Paşa'ya Fransız denizaltıları için olumlu rapor vermelerinden birbuçuk yıl sonra 1914'te Cemal Paşa zamanında Fransa'ya iki tane denizaltı sipariş edildi. Ancak Birinci Dünya Savaşı'nın çıkması üzerine, bu gemiler Fransız donanmasına katıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransızlara ait "Turgeuase" denizaltısı ele geçirilip "Müstecip Onbaşı" adıyla donanmaya katıldıysa da herhangi bir varlık gösteremedi ve Mondros Mütarekesi sonrası geri götürüldü.
 Birinci Dünya Savaşı'na Almanya'nın müttefiki olarak girmemiz üzerine, diğer subaylarla birlikte altı denizci subay da Almanya'ya kursa gönderildiler. Almanların "Vulkan" isimli denizaltısı ile başlayan kurs müddetince subaylarımız çeşitli denizaltılarla devamlı dalıp ve tecrübelere iştirak ettiler. En yeni tekniğe sahip U34 denizaltısını Almanlar çok gizli tutuyorlardı bu nedenle bu gemiyi de gören Türk subaylarına Almanya dışına çıkmalarına müsaade edilmemiş ve kurs iki yıl daha uzamıştır. 17 Ocak 1917'de komodorluk stajı için Helgoland'daki ikinci denizaltı filosunda kalan Binbaşı Mehmed Şükrü (Koramiral Şükrü Okan; soyadını Cumhurbaşkanı M.Kemal Atatürk vermiştir) hariç öbür beş subayımız yurda döndü. Almanlar donanmamıza 10 denizaltı vereceklerini de vaat etmiş, hatta gemilere ayyıldızlı bayrağımızı resmetmişlerdi. Fakat savaşın mağlubiyetle bitmesi üzerine bu vaat yerine getirilemedi. Komodorluk stajını tamamlayan Binbaşı Şükrü Bey 24 Şubat 1918'de yurda döndü.

         1926-1928               1928-1935                1935-1956                      1956-1959                     1959-1964                         1964-1977

Türk Denizaltı Filosu Komutanlığı Astsubay Bröveleri [DENALTFILOKOM Kolleksiyonundan]

Cumhuriyet döneminin ilk denizaltı alma teşebbüsü ise, 1924 yılında, 3 kişilik bir heyetin Fransa, Hollanda ve İsveç'e yaptığı tetkik gezisi neticesinde, Hollanda'dan denizaltı alınmasına ilişkin bir rapor hazırlamasıyla başladı. Bu heyetin raporları doğrultusunda, 1925 yılında Hollanda'ya 674 tonluk iki denizaltı gemisi sipariş edildi. 1928 yılında inşaatları tamamlanarak ülkemize getirilen bu denizaltılara "I.İnönü" ve "II.İnönü" isimleri verildi. Dönemin Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ında ilk dalışlarında hazır bulunduğu ve hatıra defterlerine "Birinci İnönü tahtelbahirini gördüm. Böyle nazik bir silahın kullanılması hususunda zabitan ve efradı pek arzulu gördüm. Az zamanda mahir denizciler elinde bu silahın düşmanlarımız için mühlik olacağına kanaat getirdim" yazdığı bu gemiler 12 Şubat 1929'da filotilla komodorluğu emrinden alınan denizaltılar Donanma Kumandan Vekili Yarbay Şükrü Bey (Okan) in emrinde kurulan "Tahtelbahir Gemileri Kumandanlığı"na verildi ve Türkiye Cumhuriyeti donanmasının ilk denizaltıları olup denizaltı filosunun çekirdeğini oluşturmuştur. Devrin genelkurmay başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’ında ilk dalışlarında bulunduğu gemiler 1948 yılında hizmetten çıkarılmışlar,fakat isimleri Amerikan filo tipi 2 gemiye verilerek  yaşatılmıştır.      

II.Dünya harbinden sonra Marshall yardımı çerçevesinde 1948 yılında TCG I.İnönü,TCG II.İnönü,TCG Gür ve TCG Sakarya isimli 4 “Filo” tipi denizaltı gemisi alınmıştır.1950 yılında TCG Çanakkale ve TCG Dumlupınar alınmıştır.TCG DUMLUPINAR denizaltısı 4 Nisan 1953 günü katıldığı NATO Blue-Sea tatbikatından dönerken Çanakale Boğazı'nda Nara burnu açıklarında İsveç bandıralı Naboland adlı şilep ile çarpışarak batmıştır. http://www.savaskarakas.com Bu kazada 81 denizcimiz şehit olmuştur.1954’de TCG Cerbe ve TCG Preveze ,1958’de TCG Turgutreis ve 1960’da TCG Hızırreis ve TCG Pirireis’in alınması takip etmiştir.1970’li yıllarda  sırasıyla ABD’den Guppy sınıfı gemilerden TCG Burakreis,TCG Muratreis, TCG Uluçalireis,TCG I.İnönü,TCG Dumlupınar,TCG Oruçreis,TCG Preveze,TCG Creis,TCG Preveze,TCG Cerbe,TCG II.İnönü ve TCG Çanakkale alınmıştır.                                                                                                                

*1948 de alınan 4 Denizaltı ve 1950 de alınan 2 Denizaltı (TCG Çanakkale –TCG Dumlupınar )

ABD’nin askeri yardımı devam ederken denizaltıcılığımızda diğer  aşama,1975’ten itibaren  Almanya HDW firması yapımı AY sınıfı denizaltıların  Brövesi hizmete girmesiyle başlamıştır. Ay sınıfı gemılerın ilk üçü TCG Atılay,TCG Saldıray ve TCG Batıray Almanya’da,diğer üç Ay sınıfı denizaltı gemisi TCG Yıldıray,TCG Doğanay ve TCG Dolunay ise Gölcük Tersane Komutanlığında inşa edilmişlerdir.Bu arada 1980 ve 83 yıllarında TCG Pirireis ve TCG Hızırreis satın alınmıştır. Son aşama Ay sınıflarının bir üst modelinin tersanemizce inşasıydı.1994 yılında TCG Preveze’nin inşa edilmesi ile bu süreç başlamıştır.Sırası ile;1996’da TCG Sakarya,1997’de TCG 18 Mart ve 1998’de TCG Anafartalar filomuza katılmışlardır.Geliştirilmiş Preveze sınıfı kapsamında Gür sınıfı denizaltılar TCG Gür,TCG Çanakkale ve TCG Burakreis 2003'ten itibaren filomuza katılmışlardır.

 [ yukarı ]